Έγχρωμοι πολύτιμοι λίθοι
H βασικότερη και πιο πολύτιμη κατηγορία έγχρωμων πολύτιμων λίθων είναι εκείνη των ορυκτών Κορουνδίου (Corundum) το οποίο μπορεί να βρεθεί στη φύση σε όλα τα χρώματα της ίριδας. το Το όνομα Ζαφείρι έχει κυρίως όμως συνδεθεί με το έντονο μπλε χρώμα, ενώ ως Ρουμπίνι αναφερόμαστε μόνο σε ένα συγκεκριμένο φάσμα του κόκκινου Κορουνδίου. Σε όλα τα υπόλοιπα χρώματα πέτρας εκτός των χαρακτηριστικών μπλε και κόκκινου αναφερόμαστε ως Fancy Coloured Sapphires, με εξαίρεση μιας συγκεκριμένης και σπάνιας χροιάς Πορτοκαλί-Ροζ Ζαφειριού η οποία ονομάζεται Padparadscha.
Είναι το δεύτερο σε σειρά σκληρότερο πέτρωμα μετά το διαμάντι και αξιολογείται κυρίως ανάλογα με την ένταση του χρώματος του, αλλά παράγοντες όπως η καθαρότητα ή η ποιότητα της κοπής μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την εμφάνιση του χρώματος, συνεπώς και την τιμή του.
SAPPHIRES
Τα περισσότερα από τα διαθέσιμα Ζαφείρια στο εμπόριο έχουν υποστεί επεξεργασία ώστε να βελτιωθεί το χρώμα και η καθαρότητά τους, για αυτό και ο τόπος προέλευσής τους συνήθως αναγράφεται και είναι ενδεικτικός της σπανιότητας άρα και της αξίας τους.
Τα πιο πολύτιμα και σπάνια Ζαφείρια είναι τα Casmir, ονομασμένα από τον τόπο προέλευσής τους, τα οποία και έχουν θέσει την βασική απόχρωση μπλε του ζαφειριού. Εξίσου πολύτιμα και ίσως περισσότερο γνωστά είναι τα Royal Blue, στα οποία ανήκει το ζαφείρι του διάσημου δαχτυλιδιού αρραβώνων της Πριγκίπισσας Νταϊάνα. Ενώ οι τόνοι χρώματος μπορεί να ποικίλουν, ο κορεσμός και η ζωντάνια του χρώματος αποτελούν το σημαντικότερο παράγοντα αξιολόγησης ενός ζαφειριού, ενώ συνήθως απαντώνται στην φύση με μεγαλύτερη καθαρότητα απ ότι τα ρουμπίνια.
Marquise shaped Sapphires and a round shaped Diamond
RUBIES
Το Ρουμπίνι είναι η πιο πολύτιμη ποικιλία του ορυκτού Κορουνδίου και αφορά στις πέτρες εκείνες που ανήκουν στο φάσμα του κόκκινου, από το φωτεινό, κορεσμένο κόκκινο μέχρι κόκκινο με ελαφριές χροιές μωβ ή καφέ.
FANCY COLOURED SAPPHIRES
Ενώ τα Ζαφείρια άλλου χρώματος πέραν του μπλε και του κόκκινου αξιολογούνται επίσης βάση της καθαρότητας, του μεγέθους, της κοπής και της έντασης του χρώματος, πέτρες διαφορετικής χροιάς χρώματος μπορεί να έχουν πολύ διαφορετικές τιμές λόγω της σπανιότητας τους στην φύση. Το Πορτοκαλί-Ροζ Ζαφείρι Padparadscha κρατάει την πρώτη θέση ενώ ακολουθούν κατά σειρά ροζ, μωβ, πράσινα και τέλος κίτρινα, τα πιο κοινά από τα φυσικά ζαφείρια.
Μετά το Κορούνδιο, οι επόμενοι πολύτιμοι φυσικοί κρύσταλλοι είναι εκείνοι της Βηρύλλου. Είναι ορυκτό με πολύ μικρότερη σκληρότητα από εκείνη του διαμαντιού και του ζαφειριού, με μακρόστενη κρυσταλλική δομή και για τον λόγο αυτό συναντάται σε περιορισμένα είδη κοπής. Είναι σχετικά εύθραυστοι και ευαίσθητοι σε διαβρωτικές ουσίες, για τον λόγο αυτό θέλουν μεγαλύτερη προσοχή κατά την κατεργασία, το δέσιμο και την χρήση τους.
EMERALD
Σμαράγδια ονομάζουμε τους κρυστάλλους Βηρύλλου οι οποίοι έχουν έντονο πράσινο ή φωτεινό πράσινο χρώμα με τόνους μπλέ.
Στα περισσότερα φυσικά Σμαράγδια μπορούμε να αναγνωρίσουμε εμφανή έγκλειστα, φαινόμενο το οποίο οι γεμολόγοι ονομάζουν “εσωτερικό κήπο” (jardin) ενός σμαραγδιού. Η έλλειψη εγκλείστων στο εσωτερικό μιας πέτρας είναι συχνά σημάδι αμφιβολίας για τους ειδικούς λόγω ακριβώς της μεγάλης σπανιότητάς της στην φύση. Λόγω της μορφής των φυσικών κρυστάλλων, η κοπή η οποία έχει επικρατήσει είναι η οκτάγωνη αποτελούμενη από τετράγωνα step cuts, γνωστή και ως emerald cut, ενώ η ποιότητά της συνεχίζει να είναι ενδεικτική της τελικής αξίας της πέτρας. Παράλληλα, λόγω της μικρότερης πυκνότητας του υλικού σε σχέση με άλλους πολύτιμους λίθους, τα σμαράγδια συγκεκριμένων καρατίων φαίνονται εμφανώς μεγαλύτερα από αντίστοιχου βάρους διαμάντια ή ζαφείρια.
AQUAMARINE
Οι Ακουαμαρίνες έχουν πάρει το όνομά τους από το χρώμα του νερού της θάλασσας στα Λατινικά, και αυτό ακριβώς είναι το φάσμα χρώματος το οποίο περιέχουν: μπλέ, γαλάζιο και τυρκουάζ, από έντονους μέχρι σχεδόν άχρωμους, διαυγείς τόνους.
Οι ιδανικές πέτρες είναι εκείνες με έντονες γαλάζιες, ή μπλέ αποχρώσεις, ενώ συναντώνται σε μακρόστενους, τόσο υπερμεγέθεις όσο και μικροσκοπικούς κρυστάλλους, με μεγάλη διαύγεια και εμφανή καθαρότητα. Καθώς η καθαρότητα είναι συνήθως δεδομένη στους κατεργασμένους λίθους, ενώ η ένταση του χρώματος χαμηλή, συνήθως δίνεται μεγάλη έμφαση στην κοπή της πέτρας, τέτοια, που σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να παρουσιάζει λαμπερότητα παρόμοια με του διαμαντιού.